Arap Baharının, Türk Çelik Sektörüne Maliyeti 1.43 Milyar Dolar Tarih: 24 November 2016

2011 yılında, demir çelikten eşya ve boru ürünleri de dahil olmak üzere, toplam demir çelik ihracatı, miktar açısından % 5.3 oranında artışla, 17.61 milyon tondan, 18.54 milyon tona yükselirken, değer açısından ihracat % 25.2 oranında artışla, 16.63 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

2011 yılında, bölgeler itibariyle Türkiye’nin, Arap Baharı’nın yaşandığı ülkelerin yer aldığı Orta Doğu, Körfez ve Kuzey Afrika ülkelerine yönelik çelik ihracatında yaşanan düşüş dikkat çekti. 2011 yılında, Türkiye’nin en büyük demir çelik ürünleri ihraç pazarı konumunda bulunan Orta Doğu ve Körfez ülkelerine yönelik toplam çelik ihracatı, % 12.7 oranında düşüşle, 8.11 milyon tondan, 7.08 milyon tona geriledi. 2010 yılında Orta Doğu ve Körfez ülkelerinin ardından, Türkiye’nin en büyük ikinci çelik ihraç pazarı konumunda bulunan Kuzey Afrika’ya yönelik demir çelik ihracatı ise, % 30.9 oranında düşüşle, 2.65 milyon tondan, 1.83 milyon tona geriledi ve 2011 yılı itibariyle, Kuzey Afrika ihracat miktarı açısından Avrupa Birliği’nin gerisine düşerek, üçüncü sırada yer aldı. Toplam ihracattaki artışa karşın, söz konusu iki bölgeye yapılan ihracatın gerilemesi nedeniyle, 2010 yılında % 46 seviyesinde bulunan Orta Doğu ve Körfez Ülkelerinin toplam demir çelik ihracatımız içerisindeki payı, 2011 yılında % 38 seviyesine gerilerken, Kuzey Afrika’nın payı da % 15’ten %9’a düştü.

Arap Baharı’nın yaşandığı ülkeler arasında, en keskin ihracat düşüşü Libya’da yaşandı. 2011 yılında Libya’ya yönelik demir çelik ihracatı % 89 oranında düşüşle, 812 bin tondan, 93 bin tona geriledi ve yalnızca Libya’ya yönelik ihracatta 600 milyon dolar kayıp oluştu. Arap Baharı’nın yaşandığı diğer ülkelerden, Bahreyn’e yönelik ihracat % 73, Cezayir’e yönelik ihracat % 41, Ürdün’e yönelik ihracat % 35, Yemen’e yönelik ihracat % 28 ve bölgedeki en büyük pazarlarımızdan birisi olan Mısır’a yönelik ihracat % 9 oranında geriledi. 2011 yılında Türkiye’nin Orta Doğu, Körfez Ülkeleri ile Kuzey Afrika ülkelerine yönelik ihracatındaki kayıp, miktar açısından 1.85 milyon ton, değer açısından ise, 1.43 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Orta Doğu, Körfez ve Kuzey Afrika ülkelerine yönelik demir çelik ürünleri ihracatında gözlenen 1.43 milyar dolarlık kaybın % 72 oranındaki 1.04 milyar dolarlık kısmının, doğrudan Arap Baharı’nın yaşandığı ülkelere yapılan ihracatta gerçekleşmiş olması dikkat çekti.

2011 yılında, en fazla demir çelik ihracatı yapılan ikinci pazar konumunda bulunan AB’ye yönelik toplam demir çelik ihracatı ise, özellikle yassı ürün ihracatımızın 1.3 milyon tona yükselmesinin de katkısı ile, % 39.5 oranında artışla, 2.64 milyon tondan, 3.68 milyon tona yükseldi. Bu sayede, 2010 yılında % 15 seviyesinde bulunan AB’nin toplam ihracatımız içerisindeki payı, 2011 yılında % 20 seviyesine ulaştı. Uzak Doğu ve Güneydoğu Asya bölgesine yönelik demir çelik ihracatı ise, % 10 oranında artışla, 1 milyon ton seviyesinin üzerine çıkarken, ABD’ye yönelik ihracat, % 46 oranında artışla, 900 bin ton seviyesinde gerçekleşti. 2011 yılında Türkiye, toplam çelik ihracatının % 68 oranındaki kısmını, Orta Doğu, Körfez ülkeleri, AB ve Kuzey Afrika olmak üzere, 3 bölgeye gerçekleştirdi.

2010 ve 2011 Yıllarında Arap Baharı Yaşanan Ülkelere Yapılan Çelik İhracatı

Arap Bahar’ının yaşandığı Mısır, Libya, Tunus gibi ülkelere yönelik çelik ihracatımızın, siyasi istikrarın yeniden tesis edilmesine paralel olarak kademeli şekilde güçlenmeye başladı, bu durumun, Bahreyn, Yemen gibi ülkelere de yansıyacağını ve artan petrol fiyatlarının, bölge ülkelerinin yatırım kapasitesini artırarak bölgeye yönelik çelik ihracatımızın yeniden yükseliş eğilimine girmesine katkı sağlayacağı değerlendiriyor.