Aylık Değerlendirme – Ekim 2013 Tarih: 24 November 2016
Son yıllarda ekonominin iki misli civarında büyümeyi başaran çelik sektörü, 2013 yılında, sözkonusu trendin aksine ekonomi büyürken küçülme eğilimi göstermektedir. Çelik sektöründeki küçülme eğiliminde, konjonktürel etkenlerin yanında, sektörün rekabet gücünü zayıflatan uygulamaların da etkisi bulunmaktadır.
İsdemir’de yaşanan grev, sektörün üretimindeki düşüş eğiliminin, Temmuz ve Ağustos aylarında derinleşmesine neden olmuştur. Ocak-Haziran döneminde % 2.9’a kadar gerilemiş bulunan Türkiye’nin ham çelik üretimindeki düşüşün, İsdemir grevi nedeniyle, Temmuz ve Ağustos aylarındaki üretim kayıpları sonrasında, Ocak-Ağustos döneminde % 5.4 seviyesine çıktığı gözlenmektedir. Böylece, Ocak-Ağustos döneminde, 22.8 milyon tona gerileyen Türkiye’nin ham çelik üretiminin, yıl sonu itibariyle iyimser bir tahminle % 1.1 oranında düşüşle, 35.5 milyon ton seviyesinde kalacağı ve kapasite kullanım oranının da % 70’e gerileyeceği tahmin edilmektedir.
Sektörün ham çelik üretimi gerilerken, nihai mamul üretimi, aynı dönemde % 4.3 oranında artış göstermiştir. Nihai mamul üretimindeki artışta, sektörün yarı mamul ithalatının % 86 oranında artışla 3.4 milyon ton gibi oldukça yüksek bir seviyeye ulaşması etkili olmuştur. Türkiye’nin yarı ürün ithalatındaki keskin artış nedeniyle, nihai mamul üretimi ilk kez ham çelik üretiminin üzerine çıkmıştır. Bu durum da, girdi maliyetlerini arttıran, rekabet gücünü zayıflatan ve ithalatı kolaylaştıran uygulamalar nedeniyle, mamul üretiminin ithal yarı mamullerle desteklediğini ortaya koyması açısından rahatsızlık yaratmaktadır.
Ocak-Ağustos döneminde, Türkiye’nin çelik ürünleri tüketimi ise, özellikle ikinci çeyrekten itibaren güçlenerek % 7 oranında yükselmiştir. Yılın ilk 8 aylık döneminde, Türkiye’nin uzun ürün tüketimi % 10.8 oranında artışla, 10.7 milyon tona, yassı ürün tüketimi ise, % 3 oranında artışla 9.2 milyon tona çıkmıştır.
Ocak-Ağustos döneminde, Türkiye’nin çelik ürünleri ihracatı, miktar açısından % 4.1 oranında düşüşle, 13 milyon tona gerilerken, Türkiye’nin çelik ürünleri ithalatı % 28 oranında artışla, 9.62 milyon tona ulaşmıştır. Bu sebeple, aynı dönemde, Türkiye’nin net çelik ihracatı % 44 oranında düşüşle, 6.04 milyon tondan, 3.89 milyon tona gerilemiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise, % 157’den % 128’e düşmüştür. Çelik İhracatçıları Birliği kaynaklı geçici veriler, Eylül ayında da ihracatın % 15 oranında gerilediğini ortaya koymaktadır. Türkiye’nin çelik tüketimindeki pek çok ülkeye kıyasla oldukça yüksek sayılabilecek büyümeye rağmen, nihai mamul üretiminin ithal yarı mamuller ile arttırılabilmesi ve ham çelik üretimindeki düşüşün devam etmesi, sektörün içerisinde bulunduğu olumsuz tabloyu ağırlaştırmaktadır.
