Zübeyde’yi 45 Milyon Dolara Tümüyle Yerli Yapıyor, Oto İçin 1800 Milimetrelik Sac Plânlıyor Tarih: 24 November 2016

Geçen gün Oyak Genel Müdürü Coşkun Ulusoy’un yakın çalışma ekibinden Asaf Ardak aradı:

– Erdemir Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Tar, 25 Nisan Çarşamba günü Karadeniz Ereğli’deki tesislerimize yönetim kurulu toplantısına gidecek. Birlikte gidip, şu an yenileme çalışmaları süren “Zübeyde” adlı 2 nolu yüksek fırın başta olmak üzere tesisleri görmenizi teklif ediyor. Gruba ait helikopterle 4 meslektaşımla birlikte Ereğli’ye gittik.

Fatih Tar, giderken 1 saatlik uçuş boyunca Erdemir’deki yönetim modeli üzerinde durdu:

– 2 yıldır Erdemir’deyim. Kurumsal bir yapı olan Oyak’ta benim patronum Coşkun Ulusoy. Onun koyduğu hedeflere dönük adımları atmaya yöneldim. Ben mikro yönetim modelinden yanayım. Yönetimde kolay değil, zor yolu seçtik.

Erdemir’e ait İsdemir’e (İskenderun Demir Çelik) değindi:

– Özelleştirme döneminde kamuya verilmiş söz gereği İsdemir 3 milyar dolarlık yatırımla uzun üründen yassı ürüne geçti. Şimdi personelden müşteriye, yatırımcılara kadar tüm paydaşlarımızı memnun etmeye dönük sonuçlar almaya çalışıyoruz.

Son iki yıllık temettülerden (kâr payı) örnek verdi:

– 2010’da 300 milyon dolar nakit temettü, 1 milyar liraya yakın bedelsiz hisse vermiştik. 2011’de 300 milyon lira nakit temettü, 900 milyon liralık bedelsiz hisse dağıttık.

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın ithalatı frenleyecek yatırımlarla ilgili söylemlerine vurgu yaptı:

– Biz bu mesajları çok seviyoruz.

Ardından Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ve ekonomiyle ilgili bakanların sık sık üzerinde durduğu hedefe dikkat çekti:

– 2023’e dönük iddialı hedefler ortaya konuldu. Biz de bu hedeflere katkı vermek üzere çalışıyoruz. Türkiye’nin gerçek anlamda en büyük sanayi kuruluşu olarak bu yönde planlar yapıyoruz. Erdemir’in Türkiye’nin sanayileşme sürecinde çok büyük rolü var.

5.5 milyon metrekare alanda kurulu Erdemir’e vardığımızda doğrudan Genel Müdür Oğuz Özgen’in odasına geçtik:

– Bugün Erdemir’de iki yüksek fırından biri olan “Zübeyde”nin yenilenmesine dönük çalışmaları göreceksiniz. Demir cevherinin 1500 derecede eritilip, çeliğe dönüştürülme sürecinin ilk basamağının gerçekleştiği bir fırının içini görme şansı bulacaksınız.

Fatih Tar araya girdi:

– Ben de bugün sizinle birlikte bir yüksek fırının içini yenilenme sürecinde görmüş olacağım.

Sonra birlikte Zübeyde adlı fırına yöneldik, Oğuz Özgen’i dinlemeyi sürdürdük:

– Bu fırını ilk Japonlar yapmıştı. 3’üncü yılında gövdesinde çatlaklar oluştu. O dönemde düşük kalitede refraktör kullanmışlardı. Şimdi, yüksek fırını baştan aşağı yenileme teknolojisi bizde var. Zübeyde, yüzde 100 Erdemir teknolojisiyle yenilenecek.

– Yenilemenin faturası ne kadar olacak?

– 45 milyon dolarlık harcamayla 90 günde yenileme tamamlanacak. Fatih Tar, otomotiv sektörüne dönük hazırlıklarını aktardı:

– Şu anda 1525 milimetre genişlikte tavan sacı üretiyoruz. Otomotiv sektörü 1800 milimetre istiyor. Hedefimiz bunu üretmek. Bu konuda hazırlıklarımız sürüyor. Erdemir’de bu çalışma 90 günde tamamlanacak, Zübeyde’nin kapasitesi yılda 18 milyon dolar ek gelir yaratacak düzeyde artacak…

Daha da önemlisi Erdemir yönetimi ve çalışanları bir kez daha yüksek fırını yüzde 100 yenileme gururunu yaşayacak…

Otomotive Ürün Veriyoruz, Bakan Bizi Motive Ediyor

Erdemir Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Tar’a Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın sözlerini anımsattım:

– Zafer Çağlayan, Türkiye’de otomotiv sektörünün kaportada kullanacağı sacın üretilemediğini belirtiyor. Yatırımı süren Posco’nun bu açığın bir bölümünü kapatacağını vurguluyor.

– Biz otomotiv sektörünün ihtiyacının yüzde 40’ını karşılıyoruz. Ayrıca başta jant olmak üzere başka aksamlarının çelik hammaddesini de sağlıyoruz.

– Bakan neden üretilmediğini söylüyor?

– Bizi bu şekilde motive ettiğini düşünüyoruz. Hükümetin yerli otomobil heyecanı yaşadığı bu dönemde bizim de sektöre dönük üretimimizi geliştirme hazırlıklarımız sürüyor…

Ardından Posco’nun paslanmaz çelik yatırımına değindi:

– Benim için önce Türkiye, sonra Erdemir geliyor. Bu nedenle bize rakip de olsalar yerli-yabancı Türkiye’de yapılan her yatırım beni mutlu eder. Ayrıca, paslanmaz çelik üretimine dönük bir adım şu anda gündemimizde yok. İlerde duruma bakar, gerekirse bu alana da gireriz.

Yılda 300-400 Milyon Dolar Yatırımımız Var

Fatih Tar, Erdemir’in Türkiye’nin gerçek anlamda en büyük sanayi kuruluşu olduğunun altını çizmek için yatırımlarını örnek gösterdi:

– Bizde her yıl 300-400 milyon dolarlık yenileme, kapasite büyütme, teknoloji yatırımı olur. Bu rakam birçok sektördeki sıfırdan yatırımlara eşittir, hatta geride bırakır.

300 Milyon Dolarlık İşi 65 Milyon Dolara Yaptı

Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen’e yüksek fırında daha önce gerçekleşen yenilemelerin maliyetini sorduk:

– 2008 yılında Ayşe adlı fırınımızı yine yüzde 100 Erdemir teknolojisiyle yenilemiştik. Aslında sıfırdan bir fırın da yaptık diyebiliriz. 65 milyon dolara mal olmuştu.

Sonra şu ayrıntının altını çizdi:

– Eğer Ayşe’yi o dönemde yabancılara yeniletseydik 300 milyon dolara mal olurdu.

– Şu anda Ayşe’nin kaç yıllık ömrü var? Bir daha ne zaman yenilenecek?

– 15 yıl ömrü var. Zamanı gelince yine yenilenecek.

Hekimhan’a 700 Milyon Dolarlık Yatırım İçin Hazırlıklar Sürüyor

Fatih Tar ile Oğuz Özgen’e Ermaden’in Malatya’nın Hekimhan ilçesinin Hasançelebi beldesinde planladığı demir cevheri yatırımını sordum:

– Sivas Divriği’deki madende rezervin sonuna yaklaştık. 2016-2017’de bitecek. Bu nedenle Hasançelebi’ye yatırım hazırlıkları sürüyor.

– Ne kadarlık yatırım söz konusu olacak?

Fatih Tar yanıtladı:

– 700 milyon dolarlık yatırımı 2016’ya kadar tamamlamayı planlıyoruz.

– Ne kadar rezerv var?

– 1 milyar tonluk rezerv söz konusu. Orada yüzde 19-22’lik tenör oranı var.

Yapacağımız yatırımla cevheri orada işleyip zenginleştirme yapacağız. Oran yüzde 65’e çıkacak.

2 Milyar Dolara Yakın İthalat, 1 Milyar Dolarlık İhracat Var Ama Katma Değerimiz Yüksektir

Fatih Tar, Erdemir’in yılda 1 milyar dolara yakın kömür, bir o kadar da demir cevheri ithaları yaptığını belirtti:

– Doğrudan ihracatımız 1 milyar dolar…

Önemli ölçüde cari açık veriyormuş gibi görünmelerine içi elvermedi:

– Dolaylı ihracatı da dikkate almak gerekir.

– Nedir dolaylı ihracat?

– Biz otomotive, beyaz eşyaya, birçok sektöre ara ürün veriyoruz. Bizde katma değer yüksektir. Ara mal verdiğimiz tesisler, üretimlerinin önemli bölümünü ihraç ediyor. Dolayısıyla içerde satıyor göründüğümüz ara mallar ihracata yönelmiş oluyor.

Yılda 4-5 Milyon Lira Emlak Vergisi Ödüyoruz

Fatih Tar, Erdemir’in 100 bin nüfuslu Karadeniz Ereğli için önemini şu örnekle anlattı:

– 6 bin 750 personelimiz var. Taşeronlarımızda da 1000 kişi çalışıyor. Ayrıca 3 bin 500 emeklimiz Ereğli’de yaşıyor. Aileleriyle birlikte dikkate alırsanız, Erdemir’in Ereğli için çok şey ifade ettiği ortaya çıkar.

Tar, bir başka örnek daha verdi:

– Bizim bulunduğumuz alanda Ereğli’nin en yüksek emlak vergisi rayiç bedeli uygulanıyor. Yıllık emlak vergimiz 4-5 milyon liraya ulaşıyor.

– Ereğli’deki emlak vergisinin ne kadarı Erdemir’den sağlanıyor olabilir?

– Yüzde 60-65’i buluyor olabilir… (Vahap Munyar, Hürriyet, 27 Nisan 2012)