03 Ocak 2023

 ÇELİK ÜRETİMİ

2022 yılının Kasım ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi,  geçen yılın aynı ayına göre %30,7 oranında azalışla 2,4 milyon ton oldu.

Yılın 11 ayında ise üretim %12,3 oranında azalışla 32,5 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

ÇELİK TÜKETİMİ

Nihai mamul tüketimi Kasım ayında, 2021 yılının aynı ayına kıyasla %17,1 azalışla 2,4 milyon ton, yılın 11 ayı itibariyle %4,3 düşüşle 29,5 milyon ton oldu.

DIŞ TİCARET

 İhracat

Kasım ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %40,4 oranında azalışla 885 bin ton, değer yönünden ise %46,5 azalışla 771 milyon dolar oldu.

Ocak-Kasım döneminde, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %19,9 azalışla 14,5 milyon ton, değer itibariyle %10,4 azalışla 13,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

İthalat

Kasım ayı ithalatı, 2021 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %7,5 azalışla 1,1 milyon ton, değer yönünden ise, %24,5 azalışla 1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

2022 yılının 11 ayında ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre, miktar yönünden %4 azalışla 13,6 milyon ton, değer yönünden ise %10,8 yükselişle 14,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Çelik ürünleri tüketimi içindeki ithalâtın payı %30,6, yassı ürün tüketimi içindeki ithalâtın payı ise %49,2 oldu.

Dış Ticaret Dengesi

2021 yılının 11 ayında %114 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde %92 seviyesine geriledi. Kasım ayı ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %109’dan, %77,1 seviyesine geriledi.

DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ

Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2022 yılı Kasım ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla %2,6 azalışla 139 milyon ton, yılın 11 ayında ise %3,7 azalışla 1,69 milyar ton seviyesinde gerçekleşti.

Yılın 11 ayında, Çin’in ham çelik üretimi, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla  %1,4 oranında azalışla 935 milyon tona düşerken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %6 artışla 114 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise %6,9 oranında azalışla 82,3 milyon ton oldu.

DEĞERLENDİRME

Türkiye’nin ham çelik üretimindeki düşüş, Kasım ayında da devam etti.  Son üç ay içerisinde üretim ortalama %18,7 oranında gerilerken, dünya piyasalarında çelik talebinin daralması ve enerji maliyetlerindeki artış sebebiyle, Kasım ayı üretimindeki düşüş %30,7 oldu.

Böylece, Kasım ayında kapasite kullanım oranı %51’e, 11 aylık dönemde ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %74,8 seviyesinden, %63,3 oranına geriledi.

Çelik ürünleri ihracatında da benzeri bir olumsuzluk yaşandı. Kasım ayında ihracat %40,4, Ocak-Kasım döneminde ise %19,9 oranında gerileme gösterdi.

Diğer taraftan, Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) ve Avrupa Birliği (AB)’nin 2018 yılında uygulamaya başladığı koruma tedbirlerinin, DTÖ kurallarına aykırı olduğunu vurgulayan kararının ardından, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından 232. Bölüm tedbirleri uyarınca, çelik ve alüminyum ithalatına karşı alınan koruma tedbirlerinin de ülkemizin müracaatı üzerine, DTÖ kurallarına aykırı olduğuna kararı vermesi, tarafımızca olumlu karşılandı. Ancak, ABD tarafından, aykırılığı gidermeye yönelik düzenlemeler yapılmak yerine; “DTÖ’nün, ABD’nin ulusal güvenlik mülâhazalarını değerlendirme yetkisinin olmadığı, 232. Bölüm kapsamında ulusal güvenliğe dayalı olarak alınan koruma tedbiri kararının kurallara aykırı olduğu iddiasının kabul edilemeyeceği ve bu kararın, DTÖ’nün yapısının gözden geçirilmesi zamanının gelip geçtiğini gösterdiği” yönündeki açıklamalar, ABD’nin “adil ve serbest ticaret” prensiplerine ve konuya ilişkin DTÖ kararlarına, kendi çıkarlarına hizmet ettiği sürece saygı gösterdiğini ortaya koyması bakımından manidar karşılandı.

30 Aralık tarihinde, sanayide kullanılan elektriğe %16 oranında indirim getirilmesi, ayrıca Atık Sevkiyat Yönetmeliği çalışmaları kapsamında, OECD ülkelerinin hurda ihracatı konusunda sınırlamaya tabi tutulmaması konusunda Avrupa Komisyonu ENVI komitesinin kararı, henüz nihai karar olmasa da, olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.

Buna karşılık, Kasım ayı kapasite kullanım oranının %51 seviyesine düştüğü, ihracatın %40 gerilediği bir dönemde, tüketimin, yurt içi tedarik kanalıyla karşılanması, devlet destekli ve dampingli ithalatın engellenmesi yönünde bir karar alınmamış olması, sektörümüzün 2023 yılına ilişkin beklentilerini olumsuz yönde etkiledi.