3 Kasım 2022

 ÇELİK ÜRETİMİ

2022 yılının Eylül ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi,  geçen yılın aynı ayına göre %19 oranında azalışla 2,7 milyon ton oldu.

Yılın ilk 9 ayında ise üretim %9,3 oranında azalışla 27,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

ÇELİK TÜKETİMİ

Nihai mamul tüketimi Eylül ayında, 2021 yılının aynı ayına kıyasla %3,2 azalışla 2,1 milyon ton, yılın ilk 9 ayı itibariyle %5,2 düşüşle 24,1 milyon ton oldu.

DIŞ TİCARET

 İhracat

Eylül ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %31,2 oranında azalışla 1,4 milyon ton, değer yönünden ise %42,1 azalışla 1,1 milyar dolar oldu.

Ocak-Eylül döneminde, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %15 azalışla 12,5 milyon ton, değer itibariyle %0,2 artışla 11,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

İthalat

Eylül ayı ithalatı, 2021 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %0,8 artışla 1,1 milyon ton, değer yönünden ise, %6,5 azalışla 1,1 milyar dolar seviyesine yükseldi.

2022 yılının ilk 9 ayında ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre, miktar yönünden %5 azalışla 11,3 milyon ton, değer yönünden ise %17,6 yükselişle 12,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Çelik ürünleri tüketimi içindeki ithalât payı %32 olarak gerçekleşirken, yassı ürün tüketimi içindeki ithalâtın payı %50’ye ulaştı. Toplam ithalât içindeki DİR kapsamında yapılan ithalâtın payı %65,4 oldu.

Dış Ticaret Dengesi

2021 yılının ilk 9 ayında %110,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde %94,5 seviyesine geriledi.

DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ

Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2022 yılı Eylül ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla %3,7 artış göstererek 151,7 milyon ton, yılın ilk 9 ayında ise %4,3 azalışla 1,4 milyar ton seviyesinde gerçekleşti.

Yılın ilk 9 ayında, Çin’in ham çelik üretimi, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla  %3,4 oranında azalışla 781 milyon tona düşerken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %6,4 artışla 93,2 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise %6 oranında azalışla 67,8 milyon ton oldu.

DEĞERLENDİRME

Elektrik enerjisi ve doğal gaz fiyatlarının son bir yıl içerisinde yaklaşık 4 misli artış göstermesi ve büyük kullanıcı sanayi sektörlerine daha yüksek doğalgaz fiyatı uygulanması gibi sebeplerle çelik sektörümüzün, toplam maliyetleri içerisinde yüzde 8 civarında olan elektrik enerjisi ve doğal gazın payının %30 seviyesine ulaşması, sektörümüzün iç ve dış piyasalardaki rekabet gücünün önemli ölçüde gerilemesine sebep olmuştur.

Bu durum, çelik sektöründe vardiya sayılarının düşmesi ve bazı fabrikaların üretimlerini durdurmaları sonucunu doğurmuştur. Türk çelik sektörü, 2022 yılının Eylül ayında en çok çelik üretimi gerçekleştiren 15 ülke arasında %19 ile çelik üretiminde en fazla azalış gözlenen ülke olarak, Almanya, İran ve Brezilya’nın ardından 10. sıraya kadar gerilemiş, 2021 yılının Eylül ayında 3,3 milyon ton olan aylık üretim, 2022 yılında 2,7 milyon ton seviyesine kadar düşmüştür.

30 Ağustos tarihinde gerçekleştirilen enerji fiyatlarındaki yüksek oranlı artışların, uluslararası piyasadaki rekabet gücümüzü düşüren etkisi; ihracat rakamlarımıza da yansımış, çelik ihracatımız Eylül ayında %31 oranında gerilemiştir.

Kapasite kullanım oranının yüzde 75’ten, yüzde 60’lara gerilemesine yol açan bu gelişmeler, 2022 yılının son çeyreğine girilirken, üretimde aşağı yönlü hareketlerin devam etmesi ihtimalini güçlendirmiştir. Bu kapsamda, çelik sektöründe gözlenen olumsuz gidişata son verilmesine yönelik çok yönlü adımların atılması ve sanayi sektörlerine farklı doğalgaz tarifesi uygulamasına son verilmesi önem taşımaktadır.