6 Mayıs 2020

ÇELİK ÜRETİMİ

Türkiye’nin ham çelik üretimi, 2020 yılının Mart ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,1 oranında artışla 3.1 milyon ton, Ocak-Mart döneminde ise %9,6 oranında artışla 9 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

ÇELİK TÜKETİMİ

2020 yılının Mart ayında, nihai mamul tüketimi, 2019 yılının aynı ayına kıyasla %34,9 artışla, 2.7 milyon ton, yılın ilk çeyreği itibariyle de %42,3 artışla, 7.7 milyon ton oldu.

DIŞ TİCARET

İhracat

Çelik ürünleri ihracatı Mart ayı verilerine göre, miktarda %23,4 oranında azalışla 1.6 milyon ton, değerde ise %22,8 azalışla 1.2 milyar dolar oldu.

Ocak-Mart döneminde ise 2019 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %11,6 azalarak 5.1 milyon ton, değer itibariyle %14,4 azalışla 3.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

İthalat

Mart ayı ithalatı, 2019 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %18,6 artışla 1 milyon ton, değerde %7,5 artarak 833 milyon dolar seviyesine yükseldi.

2020 yılının ilk çeyreğinde ise ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre, miktar yönünden %33,3 artışla 3.6 milyon ton, değer yönünden %13,4 artarak 2.6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Dış Ticaret Dengesi

2019 yılının ilk çeyreğinde %183 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde %138 seviyesine geriledi.

DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ

Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2020 yılı Mart ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla, %6 azalışla 147 milyon ton, yılın ilk üç ayında ise %1,4 azalışla, 443 milyon ton seviyesinde kaldı.

Söz konusu dönemde, Çin’in ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla  %1,2 oranında artışla 235 milyon tona yükselirken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %5,3 azalışla 27.5 milyon ton, üçüncü sırada bulunan Japonya’nın ham çelik üretimi ise %2,4 oranında azalışla 24.4 milyon ton olarak gerçekleşti.

DEĞERLENDİRME

Mart ayı, koronavirüs salgınının etkisini giderek daha fazla hissettirdiği bir ay oldu. Salgın uluslararası ve yurtiçi piyasalarda talebin daralmasına, üretimde düşüşlere, bazı üye kuruluşlarımızın üretimlerini durdurmalarına, bazılarının ise vardiya sayısını azaltmalarına sebep oldu. Ağırlıklı bir şekilde baz etkisi kaynaklı olan tüketim ve üretimdeki artışlar hız kesti. Mart ayında ihracat %23,4 oranında azalır iken, ithalatın %18,6 oranında artması rahatsızlık yarattı. Bu durum, özellikle ark ocaklı tesislerde üretim duruşu ve vardiya azaltılması uygulamalarının daha da yaygınlaşacağı beklentilerinin artmasına sebep oldu.

Çelik dış ticaretindeki olumsuzlukları dikkate alan Ticaret Bakanlığı, 18 Nisan ve 21 Nisan tarihlerinde, artan istihdam kayıplarının önüne geçebilmek için, bazı çelik ürünlerindeki vergi oranlarında düzenlemeler yaptı. Bu gelişme, söz konusu düzenlemelerin amacına ulaşabilmesi için, Serbest Ticaret Anlaşmaları ve Dahilde İşleme Rejimi uygulamaları kapsamında sıfır vergi ile gerçekleştirilen ithalatın da kontrol alınmasını mümkün kılacak tedbirlerin uygulamaya aktarılması konusunda umut verdi.

Yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin AB ülkelerine yönelik çelik ürünleri ihracatı %47 oranında geriler iken, ithalatın %50 oranında artması rahatsızlığa yol açtı. Hal böyle iken, EUROFER’in koronavirüs salgınını gerekçe göstererek, 2018 yılında uygulaması başlatılan ve 2019 yılında Türkiye hedeflenerek daha da sıkılaştırılan kotaların %75 oranında azaltılmasını talep etmesi, endişeleri arttırdı.

AB Komisyonu’nun yalnızca AB menfaatlerini gözeterek Türkiye ile imzaladığı Gümrük Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşmalarının ruhuna aykırı yaklaşımlar ile, Türkiye’yi 3. ülkeler ile aynı pozisyona koyan kararlarının bir benzerinin, Ülkemizde de uygulamaya aktarılarak, Türkiye’ye daha fazla sıfır maliyet ile operasyon yapılamayacağının gösterilmesi zamanının geldiği değerlendiriliyor. Çelik sektörümüz, bu defa AB Komisyonu’nun olumsuz yaklaşımlarının karşılıksız bırakılmayacağını ümit ediyor.