03 Ağustos 2023

 ÇELİK ÜRETİMİ

2023 yılının Haziran ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi,  geçen yılın aynı ayına göre %1,5 oranında azalışla 2,9 milyon ton oldu.

Ocak-Haziran döneminde ise üretim %16,3 oranında azalışla 15,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

ÇELİK TÜKETİMİ

Nihai mamul tüketimi Haziran ayında, 2022 yılının aynı ayına kıyasla %27,4 artışla 3,3 milyon ton, Ocak-Haziran döneminde ise %15,8 artış ile 19,9 milyon ton oldu.

DIŞ TİCARET

 İhracat

Haziran ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %40,8 oranında azalışla 875,9 bin ton, değer yönünden ise %52 azalışla 740  milyon dolar oldu.

Ocak-Haziran döneminde, 2022 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %46,5 azalışla 4,5 milyon ton, değer itibariyle ise %52,5 azalışla 3,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

İthalat

2023 yılının Haziran ayında ithalat, 2022 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %12,1 artışla 1,5 milyon ton, değer yönünden ise, %9,6 azalışla  1,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Haziran döneminde, 2022 yılının aynı dönemine kıyasla ithalat, miktar itibariyle %23 artışla  9,5 milyon ton, değer itibariyle %4,3 azalışla 8,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Dış Ticaret Dengesi

2022 yılının ilk yarısında %96,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2023 yılının ilk yarısında  %47,9 seviyesine geriledi.

 DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ

Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2023 yılı Haziran ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla %0,1 azalışla 158,7 milyon ton, yılın ilk 6 ayında ise %1,1 azalışla 943,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

Yılın ilk 6 ayında, Çin’in ham çelik üretimi, 2022 yılının aynı dönemine kıyasla  %1,3 oranında artışla 535,6 milyon tona yükselirken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %7,4 artışla 67,9 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise %4,7 oranında azalışla 43,8 milyon ton oldu.

DEĞERLENDİRME

2022 yılının ilk yarısında 19 milyon ton ham çelik üretimi ile dünya ham çelik sıralamasında 8. sırada yer alan Türkiye, 2023 yılının aynı döneminde %16,3 oranında azalış ve 15,9 milyon ton ham çelik üretimi ile Vietnam’dan sonra üretimi en çok azalan ülke olarak, İran ve Brezilyanın ardından 10. sırada yer aldı. Dünya ham çelik üretiminin %1,1 azaldığı bir konjonktürde, Türk çelik sektörünün ham çelik üretiminin %16,3 oranında azalması, sektörün dünya çelik sektöründen negatif yönde ayrıştığını net bir şekilde ortaya koydu.

Diğer taraftan, üretim %16,3 oranında geriler iken, deprem bölgesinin yeniden inşasına yönelik faaliyetlerin de etkisi ile, iç piyasada ortaya çıkan talep artışı sonrasında, Ocak-Haziran döneminde tüketimin %15,8 oranında artmasına karşılık, ithalatın %23 oranında artması, ihtiyacın yurt içi üretimin aleyhine, ithalat yolu ile karşılandığını göstermekte ve bu durum ciddi rahatsızlığa yol açmaktadır.

2023 yılının ilk yarısında, ihracat %46 azalırken, ithalatın %23 oranında artması, 2022 yılının ilk yarısında %96,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının, 2023 yılının ilk yarısında %47,9 seviyesine gerilemesine yol açtı. Yılın ilk altı aylık döneminde, filmaşin ithalatının %82,5 oranında yükselmesi ile birlikte, sektörümüzün uzun ürün ithalatında  %43,4 oranında artış gözlendi. Türkiye’nin net ihracatçı konumunda olduğu uzun ürünlerde, ithalatın olağanüstü bir seviyede yükselmesi, sektörün dış ticaret açığının giderek artacağı yönündeki endişeleri kuvvetlendirdi.

Düşen enerji maliyetleri sayesinde rekabet güçleri artan Çin, Hindistan, Güney Kore ve Endonezya gibi Asya ülkelerinin, Türkiye’nin başta Avrupa olmak üzere, geleneksel pazarlarındaki paylarını giderek artırarak, çelik ihracatımızı azaltmaları ve aynı zamanda dampingli fiyatlar ile ülkemize yönelerek, çelik ithalatımızı artırmaları, çelik dış ticaretimiz açısından ciddi bir tehdit oluşturmuş bulunmaktadır.

Dampingli ve kalitesiz ürünlerin ülkemize yönelik artan ithalatının engellenmesini ve sektörümüzün ihracatının tekrar eski seviyelerine çıkarılmasını teminen, ABD ve AB başta olmak üzere, pek çok ülkenin uyguladığı korunma tedbirlerine benzer tedbirlerin ülkemiz tarafından acilen uygulamaya aktarılması, hem çelik dış ticaretimiz, hem de ülkemizin ekonomisi açısından hayati önem arz etmektedir.