30 Kasım 2023

 ÇELİK ÜRETİMİ

2023 yılının Ekim ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi,  geçen yılın aynı ayına göre %4,1 artışla 3,0 milyon ton oldu. Ocak-Ekim döneminde ise ham çelik üretimi %8,8 azalışla 27,5 milyon ton seviyesinde kaldı.

ÇELİK TÜKETİMİ

Nihai mamul tüketimi Ekim ayında, 2022 yılının aynı ayına kıyasla %4,0 artışla 2,9 milyon ton, Ocak-Ekim döneminde ise %17,1 artış ile 31,9 milyon ton oldu.

DIŞ TİCARET

 İhracat

2023 yılının Ekim ayında çelik ürünleri ihracatı, 2022 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %3,9 oranında artışla 1,1 milyon ton, değer yönünden ise %8,2 azalışla 780,2 milyon dolar oldu.

Ocak-Ekim döneminde, 2022 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %36,4 azalışla 8,5 milyon ton, değer itibarıyla ise %44,7 azalışla 6,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

İthalat

2023 yılının Ekim ayında çelik ürünleri ithalatı, 2022 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %3,1 artışla 1,2 milyon ton, değer yönünden ise, %5,2 azalışla 1,0 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Ekim döneminde, 2022 yılının aynı dönemine kıyasla ithalat, miktar itibarıyla %18,8 artışla 14,8 milyon ton, değer itibarıyla %5,2 azalışla 12,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Dış Ticaret Dengesi

2022 yılının ilk on ayında %92,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2023 yılının aynı döneminde %54,0 seviyesine geriledi.

DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ

Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2023 yılı Ekim ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla %0,6 artışla 150,1 milyon ton, yılın ilk 10 ayında ise %0,2 artışla 1 milyar 567 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

Yılın ilk 10 ayında, Çin’in ham çelik üretimi, 2022 yılının aynı dönemine kıyasla  %1,4 artışla 874,7 milyon tona yükselirken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %12,1 artışla 116,2 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise %3,0 oranında azalışla 72,9 milyon ton oldu.

DEĞERLENDİRME

2023 yılında Türkiye’nin ham çelik üretimi, Nisan ayından itibaren yatay bir seyir izlemiş yılın üçüncü çeyreğinde ise artış eğilimine girmiştir. Bu eğilim Ekim ayında da devam ederek üretim bir önceki yılın aynı ayına göre  %4,1 artmıştır. Bu durumun kısmen 2023 yılının ikinci yarısından itibaren yeni kapasitelerin devreye girmesinden kaynaklandığı değerlendirilmektedir. Ancak, en fazla üretim artışının yaşandığı aylarda dahi, üretim son üç yıldaki ortalamanın altında kalmıştır. 2021 yılında aylık ortalama üretimin 3,4 milyon ton seviyesine ulaştığı göz önünde bulundurulduğunda, mevcut durumda üretimin beklenen seviyelerin altında kaldığı değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan, 2023 yılının ilk 10 ayında çelik ürünleri ihracatında %36,4, ham çelik üretiminde ise %8,8 azalış varken, ithalatın %18,8 oranında artması, ülkemizin tüketim kapasitesinin yurt dışına transfer edildiğini ve ithalatın çelik sektörümüzü tahrip ettiğini çok net bir şekilde ortaya koymaktadır. 2021 yılının esas alındığı durumda ihracattaki düşüşün %50’yi aştığı görülmektedir.

Bu sebeple, ekonomide yeni dengeler oluşturulur iken, AB ve ABD’de olduğu gibi ülkemizde de, tüm enstrümanlar kullanılarak en kısa zamanda bu duruma son verilmesi, sadece Türk çelik sektörü açısından değil, Türkiye ekonomisi açısından da hayati önem taşımaktadır.